Kiedy powinna odbyć się pierwsza wizyta u ginekologa?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kiedy dziewczynka powinna pierwszy raz odwiedzić ginekologa. Zazwyczaj rekomenduje się, by taka wizyta odbyła się między 13 a 16 rokiem życia — o ile nie występują żadne dolegliwości. Ginekolog dziecięcy — bo to do takiego specjalisty warto wybrać się z nastolatką — nie tylko oceni stan zdrowia, ale także porozmawia z dzieckiem na temat cyklu miesiączkowego, higieny intymnej i odpowie na ewentualne pytania. Zdarzają się sytuacje, gdy konsultacja jest wskazana wcześniej — na przykład gdy bóle miesiączkowe są bardzo silne, miesiączki wyjątkowo obfite lub nieregularne, a także przy objawach infekcji, takich jak upławy, pieczenie czy świąd. Do ginekologa warto zgłosić się również w przypadku zbyt wczesnego lub opóźnionego rozpoczęcia dojrzewania.
WAŻNE: pierwsza wizyta u ginekologa, jeśli nie jest związana z dolegliwościami, nie musi wiązać się z badaniem ginekologicznym!
Jak wygląda pierwsza wizyta u ginekologa?
Pierwsza wizyta u ginekologa, jeśli nie jest spowodowana infekcją lub innymi anomaliami, ma zazwyczaj charakter adaptacyjny — jej celem jest oswojenie dziecka z sytuacją i sprawienie, by poczuło się bezpiecznie. Lekarz pyta o cykl miesiączkowy, objawy mu towarzyszące, długość trwania krwawienia, jego intensywność, skalę dolegliwości oraz ewentualną historię chorób. Jeśli dziewczynka nie rozpoczęła współżycia i nie występują niepokojące objawy, badanie ginekologiczne zazwyczaj nie jest konieczne. Lekarz może wykonać badanie palpacyjne przez powłoki brzuszne lub np. wykonać USG.
Czy nastolatka może iść sama do ginekologa? Co mówi prawo?
Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, dzieci i młodzież do ukończenia 18 roku życia pozostają pod opieką prawną rodziców lub opiekunów, co ma istotne znaczenie także w kontekście wizyt lekarskich, w tym u ginekologa.
Jeśli pacjentka nie ukończyła jeszcze 16 lat, na wizytę powinna zgłosić się z rodzicem lub opiekunem prawnym, ponieważ tylko on może wyrazić zgodę na badanie i ewentualne leczenie. W przypadku pacjentek w wieku 16–18 lat sytuacja wygląda nieco inaczej – mogą one samodzielnie zgłosić się na wizytę, jednak do przeprowadzenia badania lub wdrożenia leczenia (np. przepisania środków antykoncepcyjnych) potrzebna jest zarówno zgoda pacjentki, jak i jej przedstawiciela ustawowego.
Nawet jeśli pacjentka nie ukończyła 16 lat, a podczas wizyty wolałaby na czas badania zostać bez opiekuna, może o to poprosić. Lekarz, o ile wcześniej uzyska zgodę opiekuna prawnego na przeprowadzenie badania, może – kierując się dobrem dziecka – wyrazić zgodę na opuszczenie gabinetu przez rodzica na czas badania.
Pacjentka, która ukończyła 16 lat, ma prawo do współdecydowania o swoim leczeniu i do prywatności w relacji z lekarzem, jednak nie oznacza to pełnej tajemnicy lekarskiej wobec opiekunów prawnych. W sytuacjach szczególnych – takich jak podejrzenie przemocy, zagrożenie życia lub zdrowia – lekarz ma obowiązek poinformować odpowiednie instytucje, nawet jeśli pacjentka prosi o zachowanie poufności.
Jak przygotować córkę do pierwszej wizyty u ginekologa?
Dla większości nastolatek wizyta u ginekologa jest związana ze stresem, dlatego trzeba odpowiednio przygotować do niej dziecko. Dziecko musi wiedzieć, że wizyty u lekarza ginekologa to ważny element troski o swoje zdrowie. Należy poinformować je, na czym polega badanie ginekologiczne, jednocześnie zaznaczając, że nie musi ono odbyć się podczas pierwszej wizyty. Najlepiej jest wybrać lekarza razem z córką — poszukajcie takiego, który jest ginekologiem dziecięcym, ponieważ specjalista tego typu będzie umiał zadbać o właściwą atmosferę podczas wizyty. Przygotowując się do wizyty, córka niech zanotuje najważniejsze informacje, o które może być pytana podczas wywiadu lekarskiego — jak datę pierwszej miesiączki, długość cyklu czy dolegliwości bólowe.
Pierwsza wizyta to pierwszy krok w świadomej trosce o swoje zdrowie intymne. Regularne wizyty kontrolne pozwalają monitorować stan zdrowia i rozwój dziecka, a także dają przestrzeń do edukacji na temat dojrzewania, antykoncepcji, higieny i bezpiecznego współżycia. Dzięki dobrze zbudowanej relacji z lekarzem prowadzącym już na etapie dorastania, wizyty u ginekologa staną się czymś naturalnym w dorosłym życiu kobiety.
