Dlaczego dzieci boją się lekarza?
Lęk przed lekarzem u dzieci może mieć różne źródła. Najczęściej wynika z nieznajomości sytuacji – wizyta w gabinecie to nowe miejsce, obce zapachy, dźwięki i ludzie. Dla najmłodszych już sam nadmiar bodźców może być powodem niepokoju. U starszych dzieci często pojawia się dodatkowo pamięć wcześniejszych doświadczeń, np. szczepień czy badań, które mogły wiązać się z bólem. Zdarza się także, że maluch przejmuje niepokój od rodzica, który sam odczuwa napięcie przed wizytą.
Jak nie pogarszać sytuacji?
Lęk dziecka przed lekarzem nie jest niczym zaskakującym, jednak to, w jaki sposób rodzice reagują na tę sytuację, może ten lęk nasilić lub złagodzić. Najczęściej popełnianym błędem przez rodziców czy dziadków jest straszenie lekarzem. Choć trudno w to uwierzyć, wciąż zdarzają się osoby, które potrafią powiedzieć dziecku, że jeśli będzie niegrzeczne w przychodni, to dostanie zastrzyk, albo że gdy będzie jeść słodycze, popsują mu się zęby i dentysta będzie musiał je wiercić czy nawet wyrwać. Choć czasem można uznać, że cel uświęca środki, to w tym przypadku zdecydowanie tak nie jest.
Umniejszanie uczuciom dziecka również nie jest dobrym pomysłem, ponieważ może jedynie wzmocnić jego obawy. Gdy dziecko mówi o swoim lęku przed wizytą, pospieszne rzucanie „nie ma się czego bać” czy „przecież nic się nie dzieje” nie jest dobrym rozwiązaniem.
Bardzo ważne jest, by o lekarzu, wizytach i badaniach rozmawiać z dzieckiem w sposób naturalny i szczery. Dokładnie tak, jak rozmawiamy o zakupach, spacerze do parku czy wizycie w zoo – tłumaczyć, po co idziemy, co się wydarzy i dlaczego ta wizyta jest potrzebna.
Nie należy też obiecywać dziecku czegoś, czego nie możemy być pewni. Popularne zapewnienie „na pewno nie będzie bolało” przed wizytą u stomatologa lub pobraniem krwi może przynieść odwrotny skutek. Jeśli dziecko poczuje choćby lekki ból, zapamięta, że zostało oszukane, i następnym razem jego lęk będzie jeszcze większy.
Co zatem robić? Rozmawiać, być szczerym i tłumaczyć. Zamiast obiecywać brak bólu, lepiej wyjaśnić, że dentysta nie chce sprawiać bólu, tylko leczy zęby. Warto też powiedzieć dziecku, że jeśli podczas wizyty cokolwiek je zaboli, może natychmiast podnieść rękę i poinformować lekarza. Dzięki temu maluch zrozumie, że ma kontrolę nad sytuacją i że zawsze może liczyć na wsparcie dorosłych.
Jak przygotować dziecko do wizyty u specjalisty i badań?
Przygotowanie dziecka do wizyty lekarskiej, szczepienia czy badań warto zacząć nieco wcześniej. Najważniejsze, aby maluch wiedział, co go czeka, i nie był zaskoczony sytuacją. Pomocne mogą być książeczki o lekarzach czy bajki, w których bohaterowie odwiedzają przychodnię. Dzięki temu dziecko od początku widzi, że wizyty i badania to coś zupełnie normalnego i dotyczą każdego.
Świetnym pomysłem jest także zabawa w lekarza w domu. Pacjentami mogą być misie czy lalki, a rodzic ma okazję pokazać, że podczas wizyty nie stanie się nic złego.
Przed wyjściem do przychodni warto w prostych słowach opowiedzieć dziecku, co się wydarzy. Czy wchodzić w szczegóły? To zależy. Dla jednego malucha informacja, że „pani doktor zajrzy do gardła”, wystarczy, by poczuł się spokojniejszy. Inne dziecko może z kolei zacząć się martwić, bo nie wie, jak to badanie będzie wyglądać. Dlatego dostosujmy poziom szczegółowości do wieku dziecka i temperamentu.
W dniu wizyty naturalne jest, że dziecko będzie bardziej zaniepokojone, czasem nawet już dzień czy dwa wcześniej widać zmianę w zachowaniu. Rolą rodzica jest wtedy zadbanie o spokojną atmosferę. Wychodząc do lekarza, zaplanujcie czas tak, by uniknąć pośpiechu. A do torby koniecznie weźcie ulubioną zabawkę, pluszowy przyjaciel czy ulubiony samochodzik są prawdziwym wsparciem w trudnych chwilach.
Strach dziecka przed lekarzem to naturalna reakcja, ale można pomóc maluchowi go oswoić, tak by kolejne wizyty i badania nie były już tak stresujące. Dzięki spokojnemu podejściu i dawaniu dobrego przykładu rodzice mogą zaszczepić w dziecku nawyki, które zaprocentują w przyszłości – gdy jako dorosły człowiek będzie podchodzić do swojego zdrowia z uważnością i bez lęku wykonywać regularne badania profilaktyczne.
