Urlop wypoczynkowy
Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Jego wymiar uzależniony jest od stażu pracy. Osoby, które przepracowały mniej niż 10 lat, mają prawo do 20 dni płatnego urlopu, natomiast pracownicy ze stażem co najmniej 10-letnim mogą wykorzystać 26 dni. Do stażu pracy wlicza się również okres nauki (np. studia) jednak nie więcej niż 8 lat.
Warto wiedzieć, że pracodawca może przyznać pracownikom dodatkowe dni wolne, traktując je jako benefit. Takim rozwiązaniem może być np. wolny dzień z okazji urodzin.
Do kiedy należy wykorzystać zaległy urlop za 2025 rok?
Czasem zdarza się, że pracownik nie zdąży wykorzystać całego urlopu wypoczynkowego przysługującego mu w danym roku kalendarzowym. Wówczas niewykorzystane dni stają się zaległym urlopem. Kodeks pracy jasno reguluje tę kwestię – zaległy urlop trzeba wykorzystać najpóźniej do 30 września kolejnego roku kalendarzowego.
Przykład: jeśli pracownikowi zostały dni wolne za rok 2025, powinien je wykorzystać do 30 września 2026 roku.
Co się stanie, jeśli tego nie zrobi?
Co grozi pracodawcy, jeśli nie wykorzystasz swojego urlopu?
Ponieważ to pracodawca odpowiada za udzielenie urlopu – także tego zaległego – to on ponosi konsekwencje, jeśli pracownik nie skorzysta z należnych dni wolnych. Nieudzielenie urlopu, do którego pracownik ma prawo, jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika. Za takie zaniedbanie pracodawcy grozi kara grzywny sięgająca nawet 30 tysięcy złotych oraz kontrola Państwowej Inspekcji Pracy.
Czy taki urlop wówczas przepada? Nie. Urlop nie przepada, a pracodawca wciąż ma obowiązek go udzielić.
Zaległy urlop – czy można wnioskować o ekwiwalent?
Urlop wypoczynkowy musi być wykorzystany w postaci dni wolnych od pracy. Pracownik nie może z urlopu zrezygnować ani zamienić go na równowartość finansową w trakcie zatrudnienia.
Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop przysługuje wyłącznie wtedy, gdy stosunek pracy zostaje rozwiązany lub wygasa, a pracownik nie zdążył odebrać przysługujących mu dni wolnych. Tylko w tej sytuacji pracodawca ma obowiązek wypłacić ekwiwalent.
Zaległy urlop nie może być gromadzony ani „oszczędzany” przez lata. Urlop to prawo pracownika, które ma swój termin na wykorzystanie. Dlatego warto dobrze rozplanować dostępne dni wolne, tak aby móc w pełni skorzystać z nich w ciągu całego roku pracy.
Czy pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop?
Tak. W przypadku gdy pracownik posiada zaległy urlop wypoczynkowy, pracodawca może sam wyznaczyć termin jego wykorzystania w ustawowym terminie. Może to nastąpić także bez zgody pracownika, na przykład wtedy, gdy pracownik celowo nie składa wniosków urlopowych.
Skierowanie pracownika na zaległy urlop nie narusza jego praw pracowniczych. Ma ono na celu realizację obowiązku wykorzystania urlopu, który służy odpoczynkowi.
