Kiedy zacząć adaptację?
Idealna adaptacja przedszkolna powinna rozpocząć się na wiele tygodni przed pójściem do przedszkola. Rozmowy z dzieckiem o tym, że od września zacznie chodzić do przedszkola, to już początek adaptacji. Im spokojniej i naturalniej wprowadzimy dziecko w ten nowy rozdział, tym większa szansa, że potraktuje to jako coś normalnego. Nie ekscytuj się przesadnie, nie podkreślaj, że to wielka chwila, zachowaj spokój. Jeśli będziesz mieć wątpliwości, czy dobrze robisz, dziecko to zauważy. Niech temat przedszkola stanie się czymś zwyczajnym. Poczytajcie razem książki, których bohaterowie chodzą do przedszkola. Pokaż dziecku, że to codzienna sprawa, a nie coś niepokojącego. Podczas spaceru odwiedźcie okolice placówki, obejrzyjcie budynek, zobaczcie plac zabaw. Sprawdź też, czy przedszkole organizuje dni otwarte lub zajęcia adaptacyjne i koniecznie się na nie wybierzcie. Im lepiej maluch pozna nowe miejsce, tym bezpieczniej będzie się w nim czuł i tym większa szansa, że pierwsze dni w przedszkolu nie będą pełne nerwów. Również dla rodziców będzie to okazja do zapoznania się z funkcjonowaniem przedszkola, nauczycielkami i przedszkolną codziennością. Nie bójcie się pytać o wszystko, co Was niepokoi lub ciekawi, dyrekcja, nauczyciele i personel przedszkola jest tam także po to, by rozwiewać wszelkie wątpliwości rodziców.
Im większa samodzielność, tym większa pewność siebie
Dziecko, które potrafi samodzielnie się ubrać, zjeść obiad czy skorzystać z toalety, czuje się pewniej w nowym miejscu. Im więcej codziennych czynności maluch potrafi wykonać bez pomocy dorosłych, tym mniej stresujące będą dla niego pierwsze dni w przedszkolu. Samodzielność daje poczucie kontroli, które w nieznanym otoczeniu jest szczególnie ważne. Równie ważne jest stopniowe oswajanie dziecka z rozłąką z rodzicami. Lęk przed rozstaniem jest naturalny, ale można go trochę złagodzić. Jeśli dziecko od urodzenia miewało okazję zostawać pod opieką innych bliskich, jest spora szansa, że i rozstanie w przedszkolu nie będzie aż tak trudne.
Choć trzylatek ufa rodzicom niemal bezgranicznie, to nie znaczy, że nie odczuwa lęku i że ten lęk nie jest prawdziwy. Dlatego warto o nim rozmawiać. Wytłumacz dziecku, że strach to uczucie, które zna każdy, nawet dorośli. Oswajając emocje i nazywając je po imieniu, pomagasz dziecku zrozumieć, że to, co czuje, jest normalne i że z tym też można sobie poradzić. Opowiedz dziecku o tym jak szedłeś do nowej pracy i się denerwowałeś, ale to minęło i teraz idziesz do pracy codziennie bez lęku.
Pierwsze dni w przedszkolu a obawy rodziców
Adaptacja przedszkolna to także spore wyzwanie dla rodziców. Zazwyczaj jest to pierwszy raz, gdy dziecko zostaje na dłużej poza domem, bez mamy i taty. Może to powodować szereg emocji takich jak niepokój, wątpliwości czy poczucie winy. Wszystko to jest całkowicie uzasadnione i naturalne. Stres przed zostawieniem dziecka w przedszkolu to zupełnie normalny odruch i z czasem po prostu minie.
Dziecko jednak uważnie obserwuje swoich rodziców, dlatego najlepiej, by nie widziało w ich oczach ani zachowaniu niepokoju. Maluch bardzo potrzebuje wsparcia, by sam poczuć się spokojniej. Zadbajcie więc także o swoje emocje. Porozmawiajcie ze znajomymi, którzy mają ten etap za sobą, i przede wszystkim rozmawiajcie ze sobą nawzajem. Przegadajcie swoje lęki i obawy. Równowaga emocjonalna rodziców to największe wsparcie, jakie można dać dziecku na każdym etapie jego życia.
Pierwsze dni w przedszkolu – czego się spodziewać
Możliwości są dwie. Albo dziecko zaskoczy wszystkich i z uśmiechem na ustach pójdzie do przedszkola, albo będzie płakało. Warto też pamiętać, że adaptacja może przebiegać etapami. Często zdarza się, że dzieci, które z radością spędzają pierwsze dni w przedszkolu, po miesiącu czy dwóch, gdy zdają sobie sprawę, że ta nowa rzeczywistość jest już niezmienna, zaczynają przejawiać lęk przed przedszkolem i nie chcą do niego wracać. Z kolei te, które na początku z trudnością rozstają się z rodzicami, po czasie oswajają emocje i każdego dnia idą coraz dzielniej.
Bez względu na to, jak będzie wyglądała w Waszym przypadku adaptacja do przedszkola, warto zachować czujność. Zdarza się, że trudności emocjonalne dziecka są tak duże, że codzienne rozstania z rodzicem wywołują ogromny stres. Z badań (metaanaliza prowadzona w latach 2004–2019) wynika, że od 6,9 do 14,7% dzieci w wieku przedszkolnym doświadcza trudności emocjonalnych i behawioralnych, które mogą znacząco utrudniać adaptację i wymagają wsparcia specjalistycznego. To pokazuje, że znaczna grupa maluchów może przeżywać lęk przed przedszkolem na tyle silny, że bez pomocy psychologa lub pedagoga trudno będzie im odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Dlatego tak ważne jest, by uważnie obserwować dziecko i jeśli niepokojące objawy nie mijają, nie bać się sięgnąć po profesjonalne wsparcie.
