Pisaliśmy już jak ważna jest dieta w leczeniu oraz w profilaktyce nowotworowej. Dziś kilka słów na temat diety ketogenicznej. Dlaczego może pomóc w leczeniu raka? Czy jest bezpieczna dla każdego? Co jemy na diecie ketogenicznej? Jakich produktów należy unikać?
Dieta ketogeniczna to dieta wysokotłuszczowa, niskowęglowodanowa. Proporcje makroskładników wynoszą mniej więcej: 80-75% kalorii pobieramy z tłuszczy, 25-30% kalorii pobieramy z białek, około 5-10% z węglowodanów. Głównym celem takich proporcji jest zmiana naszego paliwa energetycznego z glukozy na ciała ketonowe – paliwo pozyskiwane z kwasów tłuszczowych. Jest to też rodzaj diety „udającej” stan posty, dlatego ponieważ to właśnie podczas postów/głodówek nasz organizm wykorzystuje ciała ketonowe jako paliwo. Dlaczego taka dieta może być korzystna przy chorobach nowotworowych?
- Zmniejszamy ilość glukozy dostępnej dla komórek raka – komórki nowotworowe żywią się głównie glukozą i potrzebują jej bardzo dużo o czym świadczy znacznie zwielokrotnione ilość receptorów dla glukozy na ich powierzchni. Można więc w ten sposób „zagłodzić” komórki raka – oczywiście w dużym uproszczeniu.
- Ciała ketonowe wykazują szereg korzystnych właściwości takich jak działanie antyzapalne – co jest niezwykle ważne, dlatego że choroby nowotworowe często współistnieją z przewlekłymi stanami zapalnymi organizmu.
- Dieta ketogeniczna stymuluje powstawanie nowych mitochondriów – co jest niezwykle ważne chociażby dla wznowienia procesu apoptozy – programowanej śmieci komórek raka
- Ciała ketonowe mają działanie antykataboliczne – zapobiegają utracie mięśni co także jest bardzo ważne u pacjentów onkologicznych
- Dieta ketogeniczna może poprawić działanie chemio i radioterapii co zostało udowodnione badaniami naukowymi.
- Obniżając poziom glukozy i białka wpływamy na zahamowanie wielu czynników związanych z podziałami komórek, które są nadaktywne w chorobach nowotworowych.
Co jemy na diecie ketogenicznej?
- Zdrowe tłuszcze – przede wszystkim z oliwy z oliwek, awokado, orzechów, kokosa, tłustych ryb, tranu
- Mięso – jednak w ilości która nie spowoduje przekroczenia ilości białka powyżej 1g/kg m.c.
- Warzywa – dużo warzyw zielonych, krzyżowych, kiełków,
- Owoce niskocukrowe – przede wszystkim jagody, maliny, borówki, jeżyny, truskawki
- Okazjonalnie mąki – kokosowa, lniana, babka jajowata
- Mleko kokosowe
- Jaja – najlepiej z płynnym żółtkiem
W diecie ketogenicznej eliminujemy źródła węglowodanów takie jak kasze, ryż, pieczywo, makarony, mąki, zboża, słodkie owoce, bataty, nadmiar słodkich warzyw takich jak gotowana marchew, ziemniaki (te ostatnie okazjonalnie można włączyć w późniejszych etapach diety). Wbrew pozorom dieta ta jest smaczna, prosta w przygotowaniu, bardzo bogata odżywczo. Warto jednak na początku skorzystać z dobrego dietetyka, zwłaszcza takiego który na co dzień pracuje na diecie ketogenicznej, dlatego że na początku łatwo o błędy, które mogą zaważyć na adaptacji do ciał ketonowych. W przypadku chorób nowotworowych dieta ketogeniczna powinna być z lekką restrykcją kaloryczną, aby przyniosła pożądane skutki.
Warto na koniec wspomnieć, ze nie każda osoba odniesie korzyści z diety ketogenicznej. Każdy z nas jest inny – zarówno pod kątem metabolicznym jak i genetycznym i nie każdy poczuje się dobrze na tej diecie. Przeciwwskazaniem są na pewno ostra niewydolność wątroby, pewne polimorfizmy genetyczne związane z wytwarzaniem i utylizacją ciał ketonowych (występujące na szczęście bardzo rzadko), czasem dyskomfort pacjenta związany z tak dużymi zmianami w diecie. Dlatego warto zawsze podchodzić indywidualnie do każdej osoby i dopiero po analizie wyników badań oraz po dokładnym wywiadzie z daną osobą zadecydować, jaka dieta będzie dla danej osoby optymalna.
Justyna Posłuszna
