Paciorkowiec w drogach rodnych – czy każda kobieta musi robić wymaz?

Walka z chorobą to jak pójście na wojnę. Jeśli przed wybuchem konfliktu poznamy doskonale wroga, jego pozycje i słabe strony – w zasadzie zwycięstwo mamy w kieszeni. Taki właśnie cel mają badania profilaktyczne w czasie ciąży. Nie zaniedbuj ich, także tych nieobowiązkowych, bo możesz zmniejszyć znacznie prawdopodobieństwo nieszczęśliwego zakończenia ciąży. Jednym z tych badań jest wymaz z pochwy w kierunku nosicielstwa potencjalnie groźnej bakterii, potocznie kojarzącej nam się z anginą.

Paciorkowiec z grupy B (GBS)

Nie jest to jednak ten paciorkowiec z grupy A, który powoduje ropne zapalnie gardła, a Streptococcus agalactiae - paciorkowiec z grupy B.  Podstępna bakteria, bo występuje powszechnie w środowisku wokół nas, zasiedla też naszą drogę pokarmową i często pochwę, nie wywołując u zdrowego człowieka żadnych objawów. Zalicza się ją do fizjologicznej flory bakteryjnej człowieka.

Sytuacja się zmienia, gdy mamy do czynienia z kobietą w ciąży, osobą starszą lub z obniżoną odpornością, a także noworodkiem. Wtedy nawet fizjologiczna bakteria potrafi narobić wiele szkody.

Badania epidemiologiczne wykazują, że w Polsce ok. 10 do 40% kobiet jest nosicielem paciorkowców z grupy B, zaś w grupie ciężarnych dane mówią o 30% nosicielek. Jest to więc blisko 1/3 kobiet w ciąży! Wielka szkoda, że posiew w kierunku streptococcus agalactiae nie jest obowiązkowym badaniem profilaktycznym.

Wymaz i posiew w kierunku wykrycia zagrożenia

Należy podkreślić, że badanie w kierunku paciorkowca z grupy B, nie jest tym samym badaniem co zwykły wymaz bakteriologiczny z pochwy. Musi to być badanie celowane we właśnie tę bakterię.

Aby badanie było miarodajne, pobiera się dwie próbki: z dolnego ujścia pochwy oraz z odbytu. Te dwie próbki stanowią komplet jednego badania, za które płaci się jedną cenę. Unikaj laboratoriów, które mając oddzielną opłatę za próbkę z pochwy i z odbytu, sugerują kobietom, że wystarczy ta z pochwy, aby mieć pełen obraz sytuacji. Wymaz pobiera się wacikiem, bez stosowania wziernika.

W okresie 3 dni przed badaniem nie powinnaś współżyć, a przez 7 dni nie brać antybiotyków doustnych i dopochwowych. Jeśli wynik badania jest dodatni (GBS dodatni) powinnaś otrzymać razem z nim wykaz antybiotyków, na które jest wrażliwy „Twój” paciorkowiec. Ponieważ zasiedlanie przez tę bakterię bywa okresowe, nie ma sensu robić wymazu wcześniej niż na ok. 4-5 tyg. przed planowanym porodem.

Zagrożenia dla noworodka

Aż u 70% matek-nosicielek paciorkowca z grupy B w czasie porodu następuje przeniesienie bakterii na noworodka. Lokują się one w gardle dziecka, na skórze i w pępku. Jednak w zdecydowanej większości przypadków, układ odpornościowy malucha, wzbogacany ciałami odpornościowymi od matki, radzi sobie z tą bakterią i nie pojawiają się żadne objawy zakażenia.

I tutaj znowu sytuacja się zmienia, gdy dziecko urodzone jest przedwcześnie, ma wady rozwojowe lub gdy u samej nosicielki występują jakieś objawy zakażenia. Wtedy może dojść do bardzo niekorzystnego dla dziecka rozwoju infekcji.

Zapobieganie zakażeniom noworodków

Opracowano dwa, różne sposoby zapobiegania wystąpienia zakażenia paciorkowcem u noworodków. Jeśli kobieta miała robiony wymaz w tym kierunku między 35. a 39. tygodniem ciąży i wynik GBS jest dodatni, matce podaje się w czasie porodu dożylnie antybiotyk, optymalnie jest zacząć go podawać na 4 godziny przed porodem (przejściem dziecka przez kanał rodny).

Jeśli natomiast rodzi ciężarna, która nie miała badania profilaktycznego, lekarz zdecyduje o podaniu antybiotyku dożylnie w czasie porodu, jeśli wystąpią którekolwiek z poniższych wskazań:

• poród przed 37. tygodniem ciąży
• poród o czasie, ale od pęknięcia błon płodowych minęło już 18 godzin
• wystąpienie w czasie porodu gorączki większej niż 38 C
• wystąpienie w czasie ciąży infekcji dróg rodnych lub moczowych wywołanych przez GBS
• urodzenie w przeszłości dziecka, zakażonego paciorkowcem z grupy B

Badanie w kierunku wykrycia nosicielstwa GBS nie jest drogie. Warto wiedzieć, że można je wykonać, jak powinno przebiegać prawidłowo wykonywane badanie (dwie próbki: z pochwy, nie szyjki macicy oraz z odbytu) i że w razie jakiejkolwiek komplikacji w czasie porodu, Twoje dziecko będzie bezpieczne.

ZOBACZ TAKŻE:

Prywatne badania w ciąży - ile to kosztuje?>>